Categorie archief: geschiedenis van de wiskunde

Wortels van de wiskunde

Ik vind het belangrijk dat wiskundedocenten iets weten over de geschiedenis van de wiskunde. Die geschiedenis maakt namelijk duidelijk dat wiskunde door mensen bedacht is, onderdeel is van onze cultuur en vaak ontstaan is uit praktische behoeftes. Met mooie verhalen van worstelen en doorzetten, conceptuele veranderingen, enzovoorts. Zodat duidelijk wordt dat wiskunde niet een van boven gegeven absoluut stel regels is, maar iets waar je ook zelf over na kunt denken.

Bij het vak geschiedenis van de wiskunde op de HU gebruikten we al jaren het boek “Math through the ages” van Bill Berlinghoff en Fernando Gouvêa. Als we geschiedenis zo belangrijk vinden, moet de drempel om daar iets over te leren en er iets mee te doen in de klas zo laag mogelijk zijn, dachten mijn collega Desiree van den Bogaart (HvA) en ik. Dus besloten we zelf een Nederlandse vertaling te maken van dit boek.

En het resultaat is er: vandaag is het boek van de drukker gekomen!

wortelsvandewiskundevoorkant

wortelsvandewiskunde-achterkant

Wiskundigen mogen niet huilen

Gerardo Soto y Koelemeijer heeft een mooi boek geschreven met essays over wiskunde. Uit het aanprijzende stukje van de uitgever:

Wiskundigen mogen niet huilen van romanschrijver en wiskundige Gerardo Soto y Koelemeijer is een wiskundeboek zonder formules, vergelijkingen of bewijzen. In dit boek vol prikkelende verhalen en essays neemt de grootste schaker aller tijden, Bobby Fischer, het op tegen de minstens zo talentvolle wiskundige Alexander Grothendieck. De Britse wiskundige Andrew Wiles, die het vermoeden van Fermat bewees, voert een strijd met voetballer Diego Maradona waarbij de vele parallellen in hun levensverhalen worden uitgelicht.

Mijn eigen aanprijzende woorden ga ik hier niet herhalen, want die staan al in het voorwoord dat ik van Gerardo mocht schrijven bij dit fijne boek!

boekgerardo

Filmpjes geschiedenis van de wiskunde

Met collega’s van de HU, de HvA en de NHL heb ik in augustus in en rond Leiden filmpjes opgenomen over geschiedenis van de wiskunde (zie ook dit stukje). Vooral over Nederland en vooral over de 17e eeuw, want toen gebeurde er hier een heleboel interessants in ons vakgebied. Logischerwijs legt Marcus du Sautoy in zijn BBC-documentaire The story of maths (aanrader!), die we daarnaast in ons onderwijs gebruiken, daar wat minder nadruk op dan wij graag willen. Onze filmpjes zijn dus een goede aanvulling daarop voor onze studenten.

De filmpjes zijn mooi geworden, en de film-heren van de HU hebben er een fijne compilatie van gemaakt!

Blended learning

Op de HU zijn we bezig met het invoeren van blended learning. Dat betekent vooral een grotere rol voor online leren, zodat studenten wat flexibeler zijn om te leren waar, wanneer en hoe ze zelf willen. Dat heeft als grote voordeel dat de lestijd nog meer gebruikt kan worden voor verdiepende verwerkingsopdrachten, omdat de basis van tevoren thuis al gelegd is, bijvoorbeeld door het maken van oriënterende opdrachten of het kijken van filmpjes (of natuurlijk gewoon ouderwets lezen in het boek).

Afgelopen maandag ging ik op pad om wat filmpjes op te nemen, samen met collega’s van de HU, de HvA en de NHL die net als ik het vak Geschiedenis van de Wiskunde geven. In de zeventiende eeuw was Nederland een belangrijk land voor de wiskunde, en in Leiden is daar nog best wat van te zien. We filmden in Museum Boerhaave allerlei oude wiskundige objecten (astrolabium, kwadrant, kegelsneden, de stokjes van Napier), in de Pieterskerk de grafstenen van Snellius (echt) en Ludolf van Ceulen (replica), en bij Endegeest een beeld van Descartes, die daar een tijdje woonde. Ook reden we nog even naar Hofwijck in Voorburg, waar Christiaan Huygens heeft gewoond. Leuk om de geschiedenis zo een beetje tastbaarder te maken!

De replica van de grafsteen van Ludolf van Ceulen in de Pieterskerk.
De replica van de grafsteen van Ludolf van Ceulen in de Pieterskerk.

Beeld van Descartes bij Endegeest.
Beeld van Descartes bij Endegeest.

Bij Hofwijck.
Bij Hofwijck.